Bałtyk od dawna cierpi na niedobór tlenu. Największe „martwe strefy” na świecie

Niedobór tlenu w Bałtyku jest największy od 1500 lat

Bałtyk od dawna cierpi na niedobór tlenu – wyniki nowych badań dowodzą jednak, że sytuacja jest naprawdę dramatyczna. Zespołowi naukowców z Niemiec oraz Finlandii udało się dowieść największej od 1500 lat utraty tlenu w bałtyckich wodach. Dzieje się tak na skutek zanieczyszczeń, jakie ludzie odprowadzają do morza. Zarówno ścieki bytowe, jak i nawet resztki nawozu spływające z pól uprawnych przyczyniają się do rozszerzania największych na świecie „martwych stref” w Bałtyku. Nazywamy nimi kompletnie pozbawione tlenu obszary, gdzie większość morskich zwierząt nie jest w stanie przetrwać. Jeśli nie zatrzymamy tego procesu, musimy liczyć się z drastycznym spadkiem liczebności populacji nie tylko ryb, ale i innych gatunków morskich zwierząt, które mogą zacząć masowo wymierać.

Grozi nam masowe wymieranie morskich zwierząt

Jeszcze kilka dni temu eksperci ostrzegali przed grożącą Zatoce Gdańskiej katastrofą ekologiczną. We wraku statku z okresu II wojny światowej odkryto zbiorniki paliwa, w których może znajdować się od 1,5 do nawet 5 milionów litrów paliwa. Jego gwałtowny wyciek może doprowadzić do gigantycznego skażenia w tym obszarze. Właśnie takie sytuacje coraz mocniej pogarszają stan wód polskiego morza. „W XX w. Bałtyk został ciężko doświadczony przez zanieczyszczenia wprowadzane przez człowieka i wciąż odczuwa skutki takich działań” – tłumaczy profesor Tom Jilbert z Uniwersytetu w Helsinkach, który brał udział w najnowszych badaniach. Naukowcom udało się ustalić, że choć poziom zanieczyszczeń udało się zredukować w ostatnich latach, na badanym przez siebie obszarze pomiędzy Finlandią a Szwecją nie doszło jeszcze do odrodzenia skażonego podwodnego środowiska. Jedną z przyczyn może być globalne ocieplenie. „Zmiany klimatyczne nie są główną przyczyną powstawania obecnie istniejących martwych stref, ale są ważnym czynnikiem, który opóźnia odradzanie się tych obszarów” – jak tłumaczą naukowcy, cieplejsza woda znacznie gorzej przechowuje tlen.

Proces utraty tlenu rozpoczął się już na początku XX wieku

Wcześniej uważano, że dopiero w latach 50. ludzie zaczęli odprowadzać do Bałtyku takie ilości odpadów, które rozpoczęły proces szybkiej utraty tlenu w jego wodach. Jednak teraz wiemy już, że jego początek datuje się już na pierwsze lata XX wieku. Badaczom udało się tego dowieść dzięki głębokim odwiertom w dnie morskim. Czterometrowe rdzenie z osadami pozwoliły na prześledzenie poziomu tlenu w tym obszarze w trakcie ostatnich 1500 lat. Wyniki nie napawają optymizmem – zjawisko trwa o całe dziesięciolecia dłużej, niż pierwotnie zakładano, zatem środki zapobiegawcze obecnej sytuacji należało podjąć już dawno. Opóźnienie w działaniu będzie miało swoje konsekwencje...

Dlaczego Bałtyk traci tlen?

W jaki sposób wody Bałtyku stopniowo tracą tlen? Wszystkiemu winne są... glony. Zanieczyszczenia stanowią ich źródło pożywienia. Gdy z czasem umierają, opadają na dno, gdzie za ich rozłożenie odpowiedzialne są bakterie wykorzystujące w tym celu zawarty w wodzie tlen. „Jeśli ludzie ograniczą ilość zanieczyszczeń, możemy spodziewać się zmniejszonego zakwitu glonów i kurczenia się martwych stref. Obecnie, i prawdopodobnie też w przyszłości, na badanym przez nas obszarze ciągle będzie dochodziło do utraty tlenu wskutek przenikania składników odżywczych z pól uprawnych, uwalniania się fosforu z osadów dennych i jego wędrówki w górę kolumny wody oraz wskutek globalnego ocieplenia” – dlatego zdaniem badaczy mogą minąć nawet dekady, zanim sytuacja ulegnie poprawie.

RadioZET.pl/źródło:KopalniaWiedzy/AG