Obserwuj w Google News

Stan nadzwyczajny w Polsce: KONSTYTUCJA, PRZESŁANKI. Co oznacza stan nadzwyczajny?

3 min. czytania
26.10.2020 13:00

Czym jest stan nadzwyczajny w Polsce? Kiedy się go wprowadza? W związku z epidemią koronawirusa w Polsce, politycy partii opozycyjnych domagają się od rządu wprowadzenia któregoś ze stanów nadzwyczajnych. Posłowie argumentowali, że jest to konieczne, by móc przesunąć datę wyborów. Sprawdzamy, co oznacza stan nadzwyczajny, a także podajemy konstytucyjne przesłanki do jego wprowadzenia. 

Stan nadzwyczajny w Polsce: KONSTYTUCJA, PRZESŁANKI. Co oznacza stan nadzwyczajny?
fot. Marek Szandurski/East News

Stan nadzwyczajny w Polsce: KONSTYTUCJA. Jakie są przesłanki do wprowadzenia stanu nadzwyczajnego? 

Stan nadzwyczajny w Polsce może zostać wprowadzony jedynie w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające. Jak czytamy w Konstytucji RP, (rozdział XI, art. 228) działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.

Konstytucja RP wylicza trzy stany nadzwyczajne:

  • Stan wyjątkowy
  • Stan klęski żywiołowej
  • Stan wojenny

Konstytucja stanowi też (art. 228 ust. 4), że w związku z wprowadzeniem jednego ze stanów nadzwyczajnych wyrównaniu podlegają jedynie straty majątkowe, tj. damnum emergens (a nie także utracone korzyści – lucrum cessans), i tylko takie, które wynikają z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan wyjątkowy w Polsce: co to jest, kto go ogłasza i ile dni trwa?

Stan klęski żywiołowej w Polsce: USTAWA, KONSTYTUCJA. Co to jest, kto go ogłasza i ile dni trwa?

Stan nadzwyczajny: co to znaczy? Co oznacza?

Stan nadzwyczajny to szczególny reżim prawny, który ma służyć odwróceniu lub umniejszeniu skutków szczególnych zagrożeń. Jest on wprowadzany tylko jeśli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające.

W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione:

  • Konstytucja
  • ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego
  • ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej
  • ustawy o stanach nadzwyczajnych

W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.

Koronawirus: OBJAWY.  Jak wygląda leczenie? [MAPA, OFIARY, POLSKA, CHINY]

Koronawirus: INFOLINIA. Gdzie dzwonić? Jaki jest NUMER TELEFONU? Kiedy dzwonić? [GODZINY, KONTAKT]

Stan nadzwyczajny: kto go wprowadza?

Pierwszy stan nadzwyczajny - stan wyjątkowy - wprowadza prezydent na wniosek Rady Ministrów. Może on trwać przez okres nie dłuższy niż 90 dni i obowiązywać na części albo na całym terytorium państwa. 

W art. 230 Konstytucji RP czytamy, że przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia. Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 

Stan klęski żywiołowej  wprowadza Rada Ministrów, która wydaje rozporządzenie na wniosek właściwego wojewody lub z własnej inicjatywy. 

Rada Ministrów może wprowadzić stan klęski żywiołowej na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu - czytamy w Konstytucji RP (rozdział XI, art. 232)

Stan wojenny w Polsce może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów w formie rozporządzenia na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa.

Kwarantanna w Polsce: zaostrzenie. Co oznacza, na czym polega i co będzie zamknięte? [LISTA MIEJSC]

Koronawirus w Polsce. Co wolno, a co jest zabronione? [ZASADY KWARANTANNY]

RadioZET.pl/gov.pl/Konstytucja RP/PZ