Obserwuj w Google News

Zemsta Aleksandra Fredry: streszczenie szczegółowe, opracowanie, bohaterowie [POSTACIE, FILM, TEATR]

5 min. czytania
28.01.2020 13:22

Zemsta Aleksandra Fredry znalazła się na liście lektur z gwiazdką, czyli książek, które obowiązkowo muszą przeczytać uczniowie liceum przygotowujący się do matury. W tym artykule zamieszczamy streszczenie szczegółowe XIX-wiecznego dzieła, wymieniamy bohaterów i postaci komedii, a także sprawdzamy, jakie były filmowe i teatralne interpretacje Zemsty. 

Zemsta Aleksandra Fredry: streszczenie szczegółowe, opracowanie, bohaterowie [POSTACIE, FILM, TEATR]
fot. shutterstock.org

Poniżej znajdziecie:

  •  Streszczenie ogólne i szczegółowe Zemsty Aleksandra Fredry
  •  Opracowanie Zemsty
  •  Bohaterów i postaci Zemsty Aleksandra Fredry
  •  Filmowe i teatralne interpretacje Zemsty Aleksandra Fredry

Zemsta Aleksandra Fredry: bohaterowie, postacie

Pierwszoplanowe postaci Zemsty Aleksandra Fredry to: 

  1. Rejent Milczek – właściciel połowy zamku, zagorzały wróg Cześnika, ojciec Wacława
  2. Cześnik Maciej Raptusiewicz – mieszkaniec drugiej połowy zamku, nienawidzący Rejenta, opiekun i stryj Klary
  3. Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie
  4. Józef Papkin – zubożały szlachcic na usługach Cześnika, liczy na małżeństwo z Klarą

Drugoplanowi bohaterowie Zemsty: 

  1. Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy
  2. Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze

Epizodyczne postacie pojawiające się w Zemście: 

  1. Perełka – kucharz Cześnika
  2. Dyndalski – sługa i marszałek Cześnika. Pisał w jego imieniu list.
  3. Śmigalski – dworzanin Cześnika
  4. Mularze (murarze) – zatrudnieni przez Rejenta, których zmuszał do składania fałszywych zeznań co do pobicia.
  5. Pachołki i inni
  6. Ludzie z kaplicy

Lektury na maturę 2020: jakie obowiązują? [OBOWIĄZKOWE, PODSTAWOWE, ROZSZERZONE, Z GWIAZDKĄ]

Zemsta Aleksandra Fredry: streszczenie, streszczenie szczegółowe

Akt 1.

W pierwszej scenie Zemsty Cześnik Raptusiewicz rozważa swoje plany dotyczące ożenku. Chciałby ożenić się z wdową (po trzech mężach) Podstoliną, która jest gościem na zamku. Cześnik nie potrafi jednak obchodzić się z kobietami.  Wzywa więc Papkina, tchórza, kobieciarza i hedonistę, by pośredniczył w swatach, a jednocześnie rozmawiał w jego imieniu z Rejentem Milczkiem, z którym Cześnik jest niepogodzony.  Cześnik ma chęć przejąć majątek Podstoliny, ale kobieta sama niebawem go straci. Papkin zaś przygląda się bratanicy Cześnika, Klarze. Co prawda boi się Rejenta, jednak jest "przyssany" do Cześnika. Cześnik aranżuje spotkanie Papkina z Podstoliną. Podstolina łatwo domyśla się celu spotkania i obiecuje zgodę na swoje małżeństwo z Cześnikiem.

Nagle okazuje się, że Rejent zlecił murarzom naprawę muru rozgraniczającego część zamku należącą do niego, od części należącej do Cześnika. Cześnik każe Papkinowi i służbie rozpędzić murarzy. Tymczasem w ogrodzie Wacław i Klara zapewniają się o wzajemnej miłości. Wacław jest gotów 'porwać' Klarę, by się z nią ożenić, ale dziewczyna nie zgadza się na to.
Kolejna scena przedstawia rozpędzanie murarzy. Z okien obserwują ją Cześnik i Rejent. Papkin wchodzi do akcji dopiero, gdy murarze zostają przegonieni. Wygłasza monolog na własną cześć. Zjawia się Wacław, który przedstawia się jako urzędnik Rejenta i oddaje się dobrowolnie w niewolę.

Akt 2.

Papkin przedstawia jeńca Cześnikowi jako wynik swojej odwagi, licząc, że w nagrodę Cześnik wyrazi zgodę na jego małżeństwo z Klarą. Cześnik orientuje się w tym zabiegu Papkina. Wacław chce wymusić na Cześniku zgodę z Rejentem, ale Cześnik jest uparty. Podają wtedy słowa: "Wprzódy słońce w miejscu stanie! Wprzódy w morzu wyschnie woda, nim tu u nas będzie zgoda!" i każe wracać Wacławowi do domu. Ten chce zostać by być bliżej Klary i przekupuje Papkina.

Podczas rozmowy z Klarą ustalają, aby poprosić Podstolinę o to by wpłynęła na Cześnika. Gdy pojawia się Podstolina, okazuje się, że to była kochanka Wacława, którą, co gorsza, oszukiwał, podając się za księcia. Podstolina jednak chce zerwać zaręczyny z Cześnikiem – woli Wacława.

W kolejnej scenie Papkin oświadcza się Klarze. Ta chce dowodu miłości– wytrwania przez pół roku w milczeniu, roku o chlebie i wodzie i przywiezienia krokodyla. Po jej odejściu Papkin wygłasza komiczny monolog, nie zdając sobie sprawy z tego, że Klara sobie z niego żartuje.

Pojawia się Cześnik, zadowolony, że Podstolina przyjęła jego zaręczyny, lecz wściekły na Rejenta o mur. Chce go wyzwać na pojedynek. By przekazać tę informację wysyła Papkina.

Akt 3.

Rejent Milczek przygotowuje pozew przeciwko Cześnikowi. Wymusza zeznania od poszkodowanych w bójce murarzy, bardzo przy tym przekręcając je na własną korzyść, a jednocześnie odmawia im zapłaty. Po tym, Wacław  prosi go o pozwolenie na małżeństwo z Klarą. Rejent jednak chce, by on ożenił się z Podstoliną. Co gorsza, okazuje się, że na złość Cześnikowi i zaślepiony chciwością, Rejent zaproponował umowę Podstolinie, zgodnie z którą Wacław ma ożenić się z nią. Za ewentualne zerwanie umowy zrywający ma zapłacić 100 000 złotych.

Przybywa Papkin z listem Cześnika, wyzywającym Rejenta na pojedynek. Papkin boi się, ale widząc Rejenta zaczyna nabierać pewności siebie. Milczek straszy go i stawia czterech pachołków przed drzwiami. Papkin jest przerażony. Ledwie udaje mu się przekazać list od Cześnika. Do pokoju wpada Podstolina z podpisaną umową. Papkin dowiaduje się, że Podstolina wystawiła Cześnika do wiatru. Ostatecznie służący zrzucają Papkina ze schodów.

Akt 4.

Cześnik dyskutuje o ślubie z Podstoliną i pojedynkiem z Rejentem. Przychodzi Papkin. Najpierw popisuje się rzekomą odwagą na spotkaniu z Rejentem. Gdy wspomina o podaniu wina przez Rejenta, Cześnik sugeruje, że pewnie było zatrute. Papkin oddaje list, w którym Rejent informuje o postanowieniu Podstoliny. Cześnik jest wściekły i postanawia zemścić się. Po jego wyjściu, Papkin przekonany, że jest otruty, pisze swój testament. Angielską gitarę i zastawioną, "rzadką kolekcję motyli" oddaje Klarze, zaś szablę Artemizę odda temu, kto postawi pomnik na jego grobie. W testamencie prosi także o niepłacenie jego długów.

Wraca Cześnik. Zwabia do siebie Wacława, a później fabrykuje list, który miała wysłać Klara. Nie udaje mu się jednak napisać go przekonująco i wysyła do Wacława sługę.

Wacław łyka „wabik” i zostaje zatrzymany przez Cześnika. Cześnik informuje go, że ma do wyboru – albo lochy w zamku, albo ślub z Klarą. Kochankowie są zaskoczeni, ale oczywiście wyrażają zgodę. W kaplicy czeka już na nich ksiądz.

U Cześnika zjawia się Rejent – czekał na Raptusiewicza w wyznaczonym miejscu na pojedynek, jednak Cześnik nie pojawił się. Gdy dowiaduje się o ślubie syna, wpada w furię. Sytuację wyjaśnia Podstolina, oświadczając, że cały jej majątek przepisany został na Klarę, która miała go przejąć w dniu ślubu. Byłaby więc bez grosza, gdyby nie umowa z Rejentem. Szczęśliwa i wzbogacona Klara jednak obiecuje zapłacić 100 000 ze swojego majątku. Rejent i Cześnik słysząc to, wreszcie się godzą. Szczęśliwe zakończenie tej komedii jest więc nieco cyniczne.

Zemsta – opracowanie

Komedia powstała w 1833 roku. Fredro zainspirował się listem znalezionym na zamku, który z kolei otrzymał jako posag żony. Była w nim opisana historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej – daleki pierwowzór Cześnika dokuczał Janowi Skotnickiemu – pierwowzorowi Rejenta, za co ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1630 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką.

Zemsta: film, teatr 

Komedia Fredry została dwukrotnie zekranizowana i trzykrotnie wystawiana w Teatrze Telewizji:

  1. Zemsta z 1956 roku w reż. Antoniego Bohdziewicza i Bohdana Korzeniewskiego
  2. Zemsta z 2002 roku w reż. Andrzeja Wajdy
  3. W 1960 r. w reż. Jerzego Kreczmara
  4. Zemsta (1972) w reż. Jana Świderskiego
  5. W 1994 r. w reż. Olgi Lipińskiej

Lektury 2020: z gwiazdką. Które lektury na maturę 2020 są ogwiazdkowane? 

Lista lektur z gwiazdką, czyli obowiązkowych, zawiera łącznie 13 pozycji. Książki ogwiazdkowane musi znać każdy przystępujący do matury 2020. Oto lista lektur z gwiazdką:

Listy ogwiazdkowane z zakresu liceum:

  1.  Jan Kochanowski , wybrane fraszki, Treny (V, VII,VIII)
  2.  Ignacy Krasicki, wybrane bajki
  3.  Aleksander Fredo, Zemsta
  4.  Adam Mickiewicz, Dziady cz. II
  5.  Henryk Sienkiewicz, wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy, Potop
  6. Bogurodzica
  7.  Jan Kochanowski, wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum), psalmy
  8.  Adam Mickiewicz, Dziady cz. III
  9.  Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
  10.  Bolesław Prus, Lalka
  11.  Stanisław Wyspiański, Wesele
  12.  Bruno Schulz, wybrane opowiadanie
  13.  Witold Gombrowicz, Ferdydurke

RadioZET.pl/PZ